EIP Master-Rejasi bo‘yicha vebinar

Toshkent, 3-4 dekabr, 2024-yil – "Oʻzbekistonda eko-industrial parklari" mavzusida onlayn seminar muvaffaqiyatli oʻtkazildi. Ushbu tadbir BMTning Sanoatni rivojlantirish tashkiloti (UNIDO) tomonidan Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH bilan hamkorlikda amalga oshirilayotgan "Oʻzbekiston Eko-Industrial Parklari Loyihasi" doirasida tashkil etildi. Tadbirda erkin iqtisodiy zonalar (EIZ), kichik sanoat zonalari (KSZ), sanoat klasterlari va texnoparklar direktorlari va menejerlari ishtirok etdi.

Igor Yerenko, GIZ komponenti rahbari, seminarni ochib, Oʻzbekistonda "yashil" sanoatlashtirish jarayonining ahamiyatini ta’kidladi. U GIZning ekologik toza sanoat siyosati va amaliyotlarini targ‘ib qilishga doimiy yordami haqida gapirdi.

Tatyana Chernyavskaya, UNIDO loyihasi rahbari, seminar dasturi va maqsadlarini taqdim etib, barqaror sanoat rivojlanishi uchun eko-industrial park (EIP) tamoyillarining muhimligini ta’kidladi.

Seminarning birinchi kunida Oleg Rijichenko, UNIDO loyihasi koordinatori, loyihaning hozirgi holati va erishilgan natijalar haqida umumiy ma’lumot berdi. Shundan soʻng, Temur Kovshov, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Qonunchilik va huquqiy siyosat instituti vakili, sanoat zonalarida ekologik toza ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlash va barqaror rejalashtirish bo‘yicha qonunchilik tashabbuslari haqida batafsil ma’lumot berdi.

Doktor Dik van Birs, xalqaro maslahatchi, Afrika, Osiyo va Janubiy Amerikadagi EIP loyihalarini amalga oshirish borasidagi keng tajribasi bilan o‘rtoqlashdi. 30 dan ortiq mamlakatda 25 yildan ortiq tajribaga ega bo‘lgan mutaxassis eko-industrial parklarni rejalashtirish va loyihalash, parklarni boshqarish, sanoat simbiozi va resurslardan samarali foydalanish kabi amaliy jihatlarni batafsil tushuntirdi. U ilgari Barqaror iste’mol va ishlab chiqarish markazi (Germaniya), GHD Engineering (Avstraliya), Yel universitetining Sanoat ekologiyasi markazi (AQSh) va boshqa tashkilotlarda faoliyat yuritgan. Seminar ishtirokchilari uning tahliliy yondashuvini yuqori baholab, materiallar bilan chuqurroq tanishish uchun uning taqdimotlariga kirish imkoniyatini so‘rashdi.

Seminar interaktiv uslubda o‘tkazilib, testlar, savol-javob sessiyalari orqali ishtirokchilar faol ishtirok etdi. Tadbir davomida EIP rivojlantirish tamoyillari, foydalari va vositalari taqdim etilib, xalqaro ilg‘or tajribalar asosida amaliy yechimlar muhokama qilindi. Shuningdek, infratuzilma va kommunal xizmatlarni optimallashtirish strategiyalari, xavflarni boshqarish hamda sanoat hamkorligini rivojlantirish masalalari muhokama qilindi. UNIDO mutaxassislari EIP baholash vositasi va Master-reja EIP ko‘rib chiqish vositasini namoyish etib, ularning amaliy qo‘llanilishiga doir misollarni taqdim etdi.

Seminar natijasida ishtirokchilar EIP yondashuvlari va ularning EIZ, KSZ va texnoparklar uchun potensial foydalarini chuqurroq tushunib olishdi. Tajriba almashish va hamkorlikni mustahkamlash bo‘yicha muhokamalar o‘tkazildi hamda O‘zbekiston sanoat zonalarini eko-industrial modelga o‘tkazish bo‘yicha aniq harakatlar belgilandi.

O‘zbekiston barqaror rivojlanish strategiyasi doirasida "yashil" sanoatlashtirish siyosatini faol ilgari surmoqda. 2024-yil 20-noyabr kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasida nutq so‘zlar ekan, Prezident Shavkat Mirziyoyev 2025-yilni "Atrof-muhitni asrash va "yashil" iqtisodiyot yili" deb e’lon qilish taklifini ilgari surdi.

Prezident O‘zbekiston va dunyo bo‘ylab iqlim o‘zgarishining jiddiy ta’sirlarini ta’kidlab, barqaror amaliyotlarga tezroq o‘tish zarurligini qayd etdi. Shuningdek, u milliy tashabbuslarning muvaffaqiyatlarini, jumladan "Yashil Makon" dasturini va Markaziy Osiyo mintaqaviy hamkorligi doirasidagi Iqlim strategiyasini misol qilib keltirdi.

Shuningdek, Prezident hukumat tomonidan keng qamrovli davlat dasturi ishlab chiqilishini e’lon qildi. Ushbu dastur "yashil" texnologiyalar, suv resurslarini tejash, oʻrmonlarni tiklash, Orol dengizi inqirozini hal qilish va chiqindilarni boshqarishni yaxshilash kabi yo‘nalishlarga qaratiladi. Mazkur tashabbus aholi salomatligini himoya qilish va O‘zbekistonning "yashil" sanoatlashtirish maqsadlariga mos keladigan chora-tadbirlarni qamrab oladi.

Seminar "O‘zbekiston Eko-Industrial Parklari Loyihasi"ning barqaror sanoat amaliyotlarini rivojlantirishga bo‘lgan sodiqligini yana bir bor tasdiqladi. Germaniya Federal iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish vazirligi (BMZ) tomonidan GIZ orqali moliyalashtirilgan ushbu loyiha Samarkanddagi EIZ "Urgut" va Farg‘onadagi KSZ "Mexanik" kabi ikki tajriba hududiga texnik yordam ko‘rsatib, butun respublika bo‘ylab manfaatdor tomonlarni jalb qilishda davom etmoqda.